نخستین سوره ای که بر پیامبراکرم(ص) نازل شده است، کدام سوره می باشد؟

زمخشری می­ گوید: بیشتر مفسران برآنند که سوره مبارکه حمد، نخستین سوره­ ای است که بر پیامبراکرم(ص)نازل شده است.[1]

طبرسی نیز حدیثی از حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) نقل می­کند که به این مطلب تصریح دارد: فأوّل ما نزل علیه بمکة، فاتحة الکتاب.»[2]

پژوهشگران علوم قرآنی نیز در بحث اولین و آخرین سوره نازل شده، سوره حمد را به عنوان یکی از اقوال دانسته ­اند.[3]

از آیه کریمه أَرَأَیْتَ الَّذِی یَنْهَى ۹ عَبْدًا إِذَا صَلَّى ۱۰ در سوره مبارکه علق نیز برمی­ آید که پیامبراکرم(ص) قبل از رسالت و نزول قرآن، نماز می­گزارده و آنچه در شب معراجِ آن حضرت(ص) تشریع شد، نمازهای پنجگانه با ویژگی­ها و هیئت خاص آن بود نه اصل نماز.[4]

و از طرفی در روایات فریقین آمده است که قِوام نماز به سوره حمد است و در اسلام نماز بدون سوره حمد، ناشناخته است. بنابراین قول به اینکه سوره مبارکه حمد اولین سوره ­ای است که به طور کامل بر پیامبراکرم(ص) نازل شده است، چندان بعید نیست.[5]