آیا موقعیت و جایگاه شیعه، قبل و بعد از صفویه با هم مختلف بود؟

در کتاب اصول تشیع، فهرست مختصری از مواردی بیان شده است که نشانگر بهتر شدن موقعیت شیعه بعد از ظهور صفویه نسبت به قبل از آن است که عبارتند از:

1- شیعه پیش از صفویه در اقلیت بوده و پس از صفویه اکثریت شد.

2- شیعه پیش از صفویه محکوم بود، بعد از صفویه حاکم گردید.

3- شیعه پیش از صفویه نمی­ توانست آزاد به کربلا برود ولی بعد از آن می­توانست.

4- شیعه پیش از صفویه نمی­ توانست نام امام حسین ع را بر زبان بیاورد ولی بعد از صفویه می­ توانست برای آن حضرت ع عزاداری کند.

5- شیعه پیش از صفویه در زندان زیر شکنجه و تحت تعقیب بود، ولی بعد از صفویه آزاد و پیروز.

6- شیعه پیش از صفویه نمی­ توانست اعمال مذهبیِ خود را آشکار انجام دهد، ولی بعد از صفویه می­ توانست اعمال مذهبی خود را آشکار انجام دهد.

7- مذهب رسمی مملکت پیش از صفویه، تسنّن بود و بعد از صفویه، تشیّع.

8- سلطان مملکت پیش از صفویه سنّی بود و بعد از صفویه، شیعه.

9- پیش از صفویه دوستی حضرت علی ع جرم و خیانت بود و بعد از صفویه مایه افتخار.

10- پیش از صفویه حاکم­ های وقت در تعقیب زوّار ائمّه اطهار ع بودند، ولی بعد از صفویه چکمه ها به گردن انداخته و خود را کلب آستان رضا ع می خواندند و پیاده از اصفهان به مشهد می­ رفتند.

11- پیش از صفویه حکومت­ ها آب بر قبر ائمّه اطهار ع می­ بستند و خراب می­ کردند، ولی بعد از صفویه گنبد را طلا می­ کنند و ضریح را نقره.

12- پیش از صفویه زیارت مشهد و کربلا عمل غیردینی و قدغن بود، و بعد از صفویه زیارت ائمه اطهار ع شعار رسمی دینی اعلام شد و زائر را لقب کربلائی و مشهدی بخشیدند.

13- پیش از صفویه علمای شیعه پیوسته سپر تیرهای حکومت بودند و بعد از صفویه در عزیزترین شرائط زندگی می­ کنند.

14- پیش از صفویه علمای شیعه حق دخالت در امور حکومت را نداشتند ولی بعد از صفویه مورد م قرار می­گرفتند.

15- پیش از صفویه حکومت­ ها با زور و زر حکومت را به دست می ­آوردند، اما بعد از صفویه به اذن حاکم شرع.

16- تشیع پیش از صفویه تشکیلات منظم و رسمیتی نداشت ولی بعد از صفویه دارای تشکیلات شد.[1]