تورات مکتوب که کتاب مقدس یهودیان است به طور کلی به سه بخش تقسیم میشود:[1]
1. کتاب اَسفار پنجگانه: شامل 5 فصل است که عبارتند از سِفْر پیدایش (برشیت[2] בראשית)، سفر خروج (شموت[3] שמות)، سفر لاویان (وئیقرا[4] ויקרא)، سفر اعداد (بمیدبار[5] במדבר) و سفر تثنیه (دواریم[6] דברים) میباشد.
در ترجمه یونانی و به پیرو آن ترجمه لاتینی، این اَسفار را بر اساس محتوای اصلیِ هر یک چنین نامیده اند: گنسیس (پیدایش )، اکسودوس (خروج )، لویتی (لاویان )، نومری (اعداد) و دویترونومیوم (ناموس یا قانون دوم ).
سفر پیدایش دربردارنده داستان آفرینش، سرگذشت حضرت آدم; و حوا، حضرت نوح;، حضرت ابراهیم;، حضرت لوط;، حضرت اسماعیل;، حضرت اسحاق;، حضرت یعقوب; و فرزندان وی است و با مرگ حضرت یوسف; به پایان می رسد.
سفر خروج دربردارنده مطالبی چون ماجرای بردگی بنیاسرائیل در مصر، تولّد و پیامبریِ حضرت موسی;، خروج بنیاسرائیل از مصر، سرگردانی آنها در بیابان و اعطای ده فرمان به حضرت موسی; است.
سفر لاویان شامل احکام شرعی و آداب و شعائری است که در واقع به منزله کتاب راهنمای کاهنان بنیاسرائیل از سِبط لاوی محسوب میشود.
سفر اعداد شامل گزارش دو سرشماری قوم بنیاسرائیل و حوادثی است که بین راه مصر و سرزمین موعود بر این قوم گذشت.
سفر تثنیه حاوی بازگویی مقرّرات و فرمانهای اسفار قبلی از زبان حضرت موسی; خطاب به بنیاسرائیل و تعیین یوشع به عنوان رهبر بنیاسرائیل و درنهایت درگذشت حضرت موسی; است.[7]
از نظر یهودیان، اسفار پنجگانه موسی; سرچشمه اصلی وحی و نبوت است که پیامبران بعدی از آن الهام گرفته و کسب فیض کردهاند. طبق یکی از احادیث، اسفار پنجگانه در اصل، طی چندین طومار جداگانه داده شد و بعدها به صورت کتاب درآمد.
2. کتاب نویئیم یا صُحُف انبیاء: که شامل یوشع، داوران، سموئیل، پادشاهان، ارمیا، حزقیال، اشعیا و 12 نبی کهتر[8] که عبارتند از: هوشع، یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکا، ناحوم، حبقوق، صفنیا، زکریا و ملاکی میباشد.
3. کتاب کتوبیم یا نوشته های مقدّس: که شامل روت، مزامیر داود، ایوب، امثال سلیمان، جامعه سلیمان، غزل غزلهای سلیمان، مراثی ارمیا، دانیال، استر، عزرا، تواریخ ایام میباشد.
در منابع یهودی از دو بخش اخیر گاهی به نام قبالا (حدیث)» یاد شده است.
[1] - دین و دولت در اسرائیل، احمد زیدآبادی، چاپ اول 1381، نشر روزنگار، شابک: 9-12-5869-964، صص 15 الی 17
[2] - به معنای در آغاز» است.
[3] - به معنای نامها» است.
[4] - به معنای و او خوانده شد» است.
[5] - به معنای در بیابان» است.
[6] - به معنای کلمات» است.
[7] - دایره المعارف یهودیت، ج ۳، ص ۱۴۴۷ـ ۱۴۴۸/ دایره المعارف دین، ج ۲، ص ۱۵۳
[8] - فرمانبر و زیردست
آیا مازندران، همان طبرستان است یا خیر؟ این واژه ها به چه معنا هستند؟
حضرت ,، ,سفر ,کتاب ,بنیاسرائیل ,موسی ,به معنای ,، حضرت ,حضرت موسی ,است که ,، سفر
درباره این سایت